تفاوت عملیات و عملکرد در کسب و کار

• عملیات (Operations): به “فرایندها و فعالیت‌ های روزمره” یک کسب‌ و کار اشاره دارد که برای تولید محصول یا ارائه خدمات انجام می‌ شود. عملیات، “چگونگی انجام کارها” است.
• عملکرد (Performance): به “نتایج و خروجی‌ های” این فعالیت‌ ها اشاره دارد. عملکرد، “میزان موفقیت در انجام کارها” را اندازه‌ گیری می‌ کند.

به طور ساده، عملیات “انجام دادن کار” است و عملکرد “خوب انجام دادن کار” است.

 چرا تفکیک این دو مفهوم مهم است؟

در دنیای مدیریت امروز، بسیاری از مدیران و کارشناسان دو واژه «عملیات» و «عملکرد» را به‌ جای یکدیگر به کار می‌ برند. اما درک تفاوت ظریف میان این دو، کلید موفقیت در بهینه‌ سازی فرایندها و دستیابی به اهداف استراتژیک سازمان است. عملیات، موتور کسب‌ و کار شماست و عملکرد، معیاری است که نشان می‌دهد این موتور با چه سرعتی و با چه کیفیتی شما را به مقصد می‌ رساند. این مقاله به بررسی تفاوت‌ های بنیادین این دو مفهوم و نحوه ارتباط آن‌ها با یکدیگر می‌ پردازد.

عملیات (Operations): ستون فقرات اجرایی کسب‌ و کار

عملیات به مجموعه‌ ای از فعالیت‌ها، وظایف و فرایندهای تکرارشونده‌ ای گفته می‌ شود که برای حفظ کسب‌ و کار و تولید ارزش برای مشتریان ضروری است. این بخش بر کارایی (Efficiency) و ثبات (Consistency) تمرکز دارد.

• ماهیت: عملیات توصیفی است؛ یعنی شرح می‌ دهد که چه کارهایی در حال انجام است.
• تمرکز: بر “ورودی‌ها” (Inputs) و “فرایندها” (Processes) متمرکز است. برای مثال:
  • در یک کارخانه: خط تولید، مدیریت زنجیره تامین، کنترل موجودی.
  • در یک شرکت نرم‌ افزاری: کدنویسی، تست نرم‌ افزار، پشتیبانی فنی.
  • در یک فروشگاه: چیدمان محصولات، فرآیند پرداخت، مدیریت انبار.
• هدف: هدف اصلی مدیریت عملیات، بهینه‌ سازی منابع (زمان، هزینه، نیروی انسانی) برای تولید یک خروجی استاندارد و قابل پیش‌ بینی است.

عملکرد (Performance): معیار سنجش موفقیت

عملکرد به اندازه‌ گیری و ارزیابی نتایج حاصل از عملیات در راستای اهداف تعیین‌ شده می‌ پردازد. این بخش بر اثربخشی (Effectiveness) و دستیابی به اهداف (Goal Achievement) تمرکز دارد.

• ماهیت: عملکرد ارزیابانه است؛ یعنی قضاوت می‌ کند که کارها چقدر خوب انجام شده‌ اند.
• تمرکز: بر “خروجی‌ ها” (Outputs) و “نتایج” (Outcomes) متمرکز است. برای مثال:
  • در یک کارخانه: تعداد محصولات تولید شده در ساعت، درصد محصولات معیوب، هزینه‌ ی تمام‌ شده‌ ی هر واحد.
  • در یک شرکت نرم‌ افزاری: میزان رضایت مشتری، تعداد باگ‌ های گزارش‌ شده پس از انتشار، درآمد حاصل از فروش.
  • در یک فروشگاه: میزان فروش روزانه، میانگین مبلغ هر فاکتور، نرخ بازگشت مشتری.
• هدف: هدف اصلی مدیریت عملکرد، اطمینان از این است که فعالیت‌ های عملیاتی در مسیر درست و هم‌ راستا با اهداف استراتژیک سازمان (مانند افزایش سود، رضایت مشتری و سهم بازار) قرار دارند.

جدول مقایسه‌ای: عملیات در برابر عملکرد

نتیجه‌ گیری: رابطه علت و معلولی

عملیات و عملکرد رابطه‌ای مستقیم و علت و معلولی با یکدیگر دارند. عملیات کارآمد و بهینه، زمینه‌ ساز عملکرد عالی است. نمی‌ توانید عملکرد خوبی داشته باشید، بدون اینکه عملیات منسجم و درستی در جریان باشد. از سوی دیگر، بدون سنجش عملکرد، هرگز نخواهید فهمید که آیا عملیات شما واقعاً به نتایج مطلوب منجر می‌ شود یا خیر.

برای موفقیت یک کسب‌ و کار، مدیران باید هم بر بهبود مستمر فرایندهای عملیاتی تمرکز کنند و هم با استفاده از شاخص‌ های عملکردی مناسب، نتایج را به‌ دقت رصد کرده و استراتژی‌های خود را بر اساس آن تنظیم کنند. در نهایت، عملیات «وسیله» و عملکرد «هدف» است.برای خواندن مطالب بیشتر در حوزه کسب و کار از وب سایت  امید حق شناس دیدن فرمایید.